• Główna
• Armenia
• Azerbejdżan
• Gruzja
• Rosja
• MAPY
• Kontakt
• ** FORUM **

Chaczkar

Chaczkary to „kamienne krzyże”, które stały się jednym z największych symboli Armenii. Chaczkary są rzeźbione w prostopadłościennych płytach z tufu wulkanicznego, który jest łatwy w obróbce i ma szeroką paletę odcieni. Najrzadsze są postumenty wykute w zielonej skale.

Chaczkar to symbolem wiary, pełnił on również funkcję daru wotywnego lub mającego na celu przebłaganie Boga, stawiany był na pamiątkę ważnych wydarzenia historycznych, ukończenia budowy świątyni lub mógł pełnić funkcję płyty nagrobka.

Uważa się, że chaczkary wywodzą się z rzeźbionych, pogańskich postumentów występujących na terenach Armenii w erze przedchrześcijańskiej. Forma ta została zaadoptowana przez kościół ormiański w okresie średniowiecza (IV-XIII wiek). Najstarsze chaczkary są proste w swojej formie, te „młodsze” są bogato zdobione misternymi wzorami geometrycznymi i rzeźbieniami przypominającymi liście.

W swej najbardziej rozwiniętej formie chaczkar przedstawia „krzyż kwitnący” - zgodnie z ormiańską tradycją mówiąca, że Drzewo Chrystusowe wypuściło zielone gałązki i pączki róży. Na kamiennej płycie poniżej krzyża rzeźbiony jest kunsztownie ozdobiony okrąg reprezentujący ziemię, natomiast ponad krzyżem przedstawiane bywa niebo. Chaczkar ma tym samym przypomina, że jedyna droga dla człowieka z ziemi do nieba wiedzie przez krzyż.

Szacuje się, że na przestrzeni dziejów stworzono ponad 100 tysięcy takich płaskorzeźb. Powstają one również obecnie, gdyż chaczkar jest nadal popularną wśród Ormian formą sztuki użytkowej. Chaczkary występują samotnie, w skupiskach lub bywają wmurowywane w ściany świątyni. Mówi się że nie ma dwóch takich samych chaczkarów.

Szczególnie godnym polecenia miejscem dla osób zainteresowanych tą formą sztuki jest wioska Noratus usytuowana na zachodnim brzegu jeziora Sewan. Google Maps Na tamtejszym cmentarzu znajduje się ponad 900 chaczkarów. Najstarsze z nich pochodzą z końca X w. Poza chaczkarami występują tam bogato zdobione płyty nagrobne zawierające płaskorzeźby prezentujące życie średniowiecznych Ormian. Cmentarz posiada również swoją cześć współczesną gdzie można podziwiać kunszt obecnych ormiańskich mistrzów płaskorzeźby.

Wszędzie tam gdzie są Ormianie pojawiają się również chaczkary. Nie trzeba więc wybierać się aż do Azji aby obejrzeć i dotkać chaczkara. Przykładowo w Polsce można zaleź je w następujących miastach:

	Chaczkar stojący na dziedzińcu kościoła p.w. Miłosierdzia Bożego w Elblągu.
	Chaczkar znajdujący się przy kościele p.w. św. Piotra i Pawła w Gdańsku.
	Chaczkar znajdujący się przy kościele ormiańsko-katolickim pw. Świętej Trójcy w Gliwicach.
	Chaczkar stojący na terenie kościoła w Klębarku Wielkim koło Olsztyna.
	Chaczkar usytuowany obok kościoła św. Mikołaja przy ul. Kopernika 9 w Krakowie.
	Chaczkar ze „Skweru Ormiańskiego” (skrzyżowanie ulicy Powsińskiej i Okrężnej) w Warszawie.
	Chaczkar znajdujący się przy ul. Janickiego, tuż obok klasztoru dominikanów przy placu Dominikańskim we Wrocławiu.

PP

Czytaj również











Pozdrowienia z Kaukazu